De angina pectoris oorzaak, drukkende en vernauwende pijn op de borst, is makkelijk te benoemen: vernauwde kransslagaders. Door de vernauwing is er een verminderde zuurstoftoevoer richting het hart, waardoor het hart in de problemen komt. Maar waar komt die vernauwing vandaan? Wat zorgt voor zo’n vernauwing?

Athero Sclerose

Vernauwing treedt op door zogenaamde plaque-vorming in de slagaderwand. Deze plaques zijn schijven van vetten (waaronder cholesterol), afbraakproducten, calciumafzettingen en producten van ontstekingsreacties. Aanwezigheid van zulke plaques wordt ook wel athero sclerose genoemd, in de volksmond aderverkalking. Zeker op latere leeftijd heeft iedereen in meer of mindere mate “last” van deze plaques.

Cholesterol

De plaques ontstaan doordat cholesterol de vaatwand binnendringt. Macrofagen, grote opruimcellen van je lichaam, nemen het op om het af te breken. Dat lukt echter niet. Cholesterol is voor de macrofagen niet af te breken. De macrofagen blijven wel cholesterol opnemen. Hierdoor hoopt er binnen de cel steeds meer cholesterol op, tot de macrofaag doodgaat. Dit zorgt voor het ontstaan van vettige plaques, met vaak ontstekingsreacties. Daarnaast tasten de plaques omliggend spierweefsel aan, wat hierdoor ook dood gaat. Uit de spiercellen komt calcium vrij wat de plaque minder buigzaam maakt.

Plaques die diep in de wand zitten zullen in eerste instantie, en vaak zelfs nooit, zorgen voor problemen. Je heeft een aantal compensatiemechanismes waarmee het vernauwing van de bloedvaten voorkomt. Het wordt pas een probleem als de plaques richting de holte van het bloedvat groeien en misschien er zelfs doorheen steken. Op dit moment treedt er wel een vaatvernauwing op. Op de afbeelding hieronder is te zien hoe zo’n plaque in de wand van een bloedvat eruit ziet.

De plaque is hier nog maar afgedekt met een dun laagje vaatwand, of endotheel (1). (2) staat bij het begin van de plaque. Op plek (3) is de cholesterolophoping in de plaque te zien. Bij nummer (4) is de spierlaag in de vaatwand te zien. Op den duur sterft een deel hiervan af waardoor calcium vrijkomt wat de plaque minder flexibel maakt. Bij (5) is tenslotte de buitente laag van de vaatwand te zien.

Bloedstolling

Op het moment dat een plaque door de vaatwand heen in de holte van het bloedvat steekt, treedt er een bloedstollingsreactie op. Je lichaam ziet de doorbraak als een wond en wil deze zo snel mogelijk helen. Bloedplaatjes binden aan de plaque samen met andere stollingsfactoren. Normaal gesproken is dat precies wat je wilt bij een beschadiging van je vaatwand. Stel je voor dat een simpel sneetje in je vinger nooit stolt.

In dit geval is het echter schadelijk. Alsof de plaque zelf de vaatwand al niet genoeg vernauwd, zal de bloedprop (trombus) dit nog meer doen. In de ergste gevallen, bij een hartinfarct, raakt het vat volledig afgesloten. Bij angina pectoris is er vaak geen bloedstolling, omdat de plaque (nog) niet doorgebroken is. Als dit wel het geval is zal de bloedprop het vat niet volledig afsluiten.